Brenda & Marloes
Voor welke apparatuur heb je gekozen voor de fotografie tijdens het WK?
Ik heb gebruik gemaakt van mijn Olympus OMD EM-5 MK2 camera in een Isotta behuizing. Verder had ik twee lenzen meegenomen: de Panasonic 8mm fisheye en de Panasonic 45mm macrolens. Voor de themafoto heb ik gebruik gemaakt van mijn 45mm macrolens met een Inon Z-330 flitser en een snoot. Marloes ging op zoek naar de afgesproken beestjes, koralen, kokerwormen en als ik dan ergens wat gefotografeerd had, dan had zij het volgende onderwerp alweer gevonden.
Hoe hebben jullie je voorbereid?
De voorbereiding in Nederland was gewoon duiken. Ik zou wat meer met Marloes duiken, maar helaas had zij zich verstapt waardoor ze een poosje niet kon duiken. Dus uiteindelijk hebben we één dag samen gedoken in september. En verder heel veel gebeld, foto’s via WhatsApp besproken en dat soort dingen. In Cuba hebben we besloten om niet direct naar Varadero te gaan, maar eerst wat rond te reizen om het land te zien en de trainingsduiken in de Varkensbaai te maken. De Varkensbaai staat bekend om de beste duikstekken van het Cubaanse vasteland. Het zijn allemaal kantduiken en je kunt eigenlijk altijd duiken. Het zijn niet de wedstrijdduikstekken, maar blauw water is blauw water. Ook was dit prijstechnisch een flink stuk goedkoper dan oefenduiken maken in Varadero. En wat voor mij als grotduiker nog meespeelde is dat je daar ook kon grotduiken, dus het is gelukt om ook een paar grotduiken mee te pikken.
Uiteindelijk heeft dit heel goed uitgepakt, hoewel onze privégids niets van fotografie wist, vond hij het geweldig om ons leuke dingen te laten zien en als we een macroduik planden, dan liet hij ons allerlei klein spul zien. Er was totaal geen gehaast, en de duiken waren allemaal tussen de 60 en 80 minuten. Ook werden we met een prachtige oranje (ja, de juiste kleur) oldtimer naar de duikstekken gebracht. Andere WK-deelnemers moesten wegens het slechte weer in Varadero een paar dagen naar de Varkensbaai als ze een oefenduik wilden maken, en dan waren ze de hele dag onderweg voor één duik, terwijl wij op zo’n dag er drie maakten op drie verschillende stekken. Ook op plekken waarvan je zou zeggen dat je er met een auto niet kon komen, maar de oldtimer bleek meer aan te kunnen dan wij verwacht hadden. Na een dag duiken bekeken we dan de foto’s en bespraken we wat er nog anders kon.
De duikstekken in de Varkensbaai waren om eerlijk te zijn afwisselender dan in Varadero, maar wel vergane glorie. Riffen blijven hetzelfde, maar bij geen enkele instap was de trap nog intact en bij veel paadjes naar een duikstek zouden wij er geen weg meer in herkennen. De gids wist hoe we weer veilig uit het water konden komen met al die scherpe rotsen.
Een vast plan voor het WK hadden we niet. We wisten dat één duikstek een wrak zou zijn en we hoopten dat we op de oefendag het wrak mee zouden kunnen pakken zodat we die alvast gehad hadden. Ik had wat filmpjes op YouTube bekeken en bedacht waar ik dan foto’s van zou willen maken (groothoek en groothoek met model), maar je weet ook dat als je er echt bent het altijd weer anders is. Gelukkig troffen we in de loting ook dit wrak als één van de twee stekken voor de trainingsdag.
Wat was jullie plan?
Van tevoren hadden we besproken om in ieder geval groothoek en groothoek met model te maken. Fotograferen met een groothoeklens blijft toch mijn favoriet en dus was het gewoon duidelijk dat dit sowieso twee categorieën zouden zijn waar een foto voor ingeleverd zou worden. Verder was het plan om thema te proberen, creatief te laten schieten en dan te kiezen uit macro of vis. Tijdens de oefenduiken in de Varkensbaai had ik leuke resultaten voor thema gemaakt met mijn groothoeklens, dus daarmee zou ik drie van de vier in te leveren foto’s al kunnen maken met mijn favoriete lens. Voor creatief had ik wel wat dingen meegenomen, maar was er niet echt blij mee tijdens de oefenduiken.
Hoe ging het duiken en fotograferen op de WK-locatie?
Tijdens de oefendag was er geen stroming en was er geen wind. Op de eerste wedstrijddag was er ontzettend veel stroming op het wrak. Je hebt 90 minuten vanaf een starttijd om je duik te maken. Je moet binnen die 90 minuten weer boven zijn. Dus als het startschot om 12 uur klinkt, dan moet je om half 2 weer boven zijn. Omdat we de achterste boot waren bij het wrak en ik het vermoeden had van veel stroming wilde ik direct na het startschot in het water liggen. Dat was maar goed ook, want we hebben er 17 minuten over gedaan om de ankerlijn te bereiken wegens de stroming. Je mag wel afdalen zonder ankerlijn, maar dan weet ik zeker dat we het wrak gemist zouden hebben wegens de stroming. Het moeilijkste van groothoek is dat er geen andere duikers op de achtergrond mogen staan. Ik had een hele mooie groothoekfoto, beter dan die ik uiteindelijk heb ingeleverd, en onder water zag je het niet, maar boven water op een groter scherm zag je net een schimp van een andere duiker. Helaas, de foto was daarmee onbruikbaar geworden. Maar gelukkig was een andere foto wel bruikbaar en ook de modelfoto was gelukt. Marloes moet gek geworden zijn van het heen en weer zwemmen omdat ook zij door de stroming steeds van haar positie gedreven werd. Je mocht niet over de nultijden, iets waar ik normaal totaal niet naar kijk. Nu was het bij het wrak iets om op te letten. De andere duikstekken waren ondieper en dan was het geen probleem.
De duik waar ik de themafoto gemaakt heb was voor ons een macrostek. Behoorlijk saai, ondiep, maximaal 9 meter, vlak, en matig zicht. Ook had je als nadeel op de wedstrijddag dat er dus wind en golven waren. Hierdoor voelde je op 9 meter diepte nog deining, wat stilliggen lastiger maakte. Maar er zaten wat dingen die je voor macro op de foto kon zetten en ook wat kokerwormen voor de themafoto. Veel kokerwormen werkten niet mee, ze zaten in een verkeerde hoek zodat je ze niet goed op de foto kon zetten, of ze schoten naar binnen zodra je de pilotlamp van de snoot erop richtte. Maar er was eentje die meewerkte en toen wist ik onder water eigenlijk al dat ik de themafoto gemaakt had.
Hoe kies je de juiste foto?
In totaal mocht je 300 foto’s maken per wedstrijddag. Enerzijds is dat genoeg, maar dingen uitproberen kan dan niet meer. Je moet dus onder water opletten dat je niet te veel foto’s maakt. Nabewerken mag alleen wat in de camera kan, en alleen onder water tijdens de duik. Foto’s verwijderen mag niet.
Na elke wedstrijddag krijg je ’s avonds je kaartje met de foto’s terug. Wij hebben na de eerste wedstrijddag al een snelle selectie gemaakt. Na de tweede wedstrijddag hebben we de foto’s gesorteerd per categorie, dus groothoek, groothoek met model, thema, macro, vis, en evt. creatief. Van elke categorie hebben we dan de beste geselecteerd en uiteindelijk gekozen voor de vier beste foto’s. Over de thema en de modelfoto waren we het direct eens, dat we geen creatief zouden inleveren ook, de andere twee categorieën waren iets lastiger te selecteren.
Jos & Dennis
Welke apparatuur nam je mee?
Dit jaar mocht ik meedoen aan het WK onderwatervideografie in Varadero, Cuba. Dennis en Annerieke hebben mij hierin geassisteerd. Ik filmde al jaren met een JVC Handycam in een Ikelite-huis, maar ben dit jaar overgestapt op een andere camera: de Panasonic Lumix GH5 in een Sea Frogs-huis en twee Bigbleu-lampen.
Hoe heb je je voorbereid?
Mijn voorbereiding voor het WK was vooral het leren kennen en begrijpen van de camera en het onderwaterhuis, deze waren in het gebruik nogal nieuw voor mij. Toen het idee voor de film een vorm gekregen had ben ik met Dennis gaan oefenen in Slijk-Ewijk waar we bijna iedere zondag duiken. Het zoeken naar de juiste voice-over was wel even lastig maar Annerieke wist wel iemand die dat kon. De tekst moest namelijk in het Engels ingesproken worden. Als extra oefening hebben we de film ook voor het ONK gemaakt, maar dan natuurlijk met beelden uit Zeeland.
Wat kwam je tegen op Cuba tijdens het filmen?
Tijdens de trainingsduiken op Cuba hebben we wat dingen uitgeprobeerd voor wat mooie overgangen zoals van licht naar donker en dan weer naar licht. Uiteindelijk is dat eigenlijk niet zo goed gelukt, omdat tijdens de wedstrijdduiken andere duikers op deze plekken zaten. Ook kwam ik erachter dat ik veel te weinig licht heb om alle kleuren mooi terug te krijgen.
Heb je iets geleerd tijdens het WK?
Wat ik gaandeweg de wedstrijd vooral geleerd heb is dat ik tijdens de wedstrijddagen te veel dingen gefilmd heb die ik niet in de film kon gebruiken. En omdat je maar vijf uur tijd heb om te editen was het te veel werk om alles goed te bekijken en heb ik niet het beste materiaal kunnen gebruiken. Hierdoor is de film niet datgene geworden wat ik voor ogen had.
Waar was je blij mee?
Voor de videoclip (in deze categorie mag je niets bewerken ) heb ik wel wat mooie beelden kunnen gebruiken en daar werd ik dan ook naar volle tevredenheid vierde mee.
Lia & Marloes
Hoe kwam je best presterende foto – het visportret – tot stand?
Een van de vier foto’s die we op Cuba maakten is een visportret. Tijdens de voorbereidingsweek voor de wedstrijd konden we de eerste dagen nog niet op de officiële wedstrijdlocaties duiken, maar waren we druk met het ontdekken van de verschillende soorten vis en welke lenzen hiervoor het meest geschikt zijn. We ontdekten een prachtige vis, maar de uitvoering van het plaatje was lastig omdat er gewoon te veel licht is op Cuba. De 60 mm lens is de ideale lens in deze situatie, maar het beeld dat we voor ogen hadden, vraagt erg veel geduld en best wat medewerking van het visje. We moesten dus komen met een plan B, voor als ons visje een verlegen dag zou hebben op de wedstrijd.
De eerste wedstrijddag maakten we wat foto’s, maar dankzij het prachtige weer was er gewoon teveel licht om er een mooie plaat van de te maken. In de laatste wedstrijdduik ontdekte Marloes een kleine vijlvis en samen maakten we van dit zeer beweeglijke visje tientallen foto’s. Ik heb altijd gezegd dat vissen fotograferen niet mijn ding is. Maar ik ben bang dat ik dat nu niet meer hardop kan zeggen, na een tweede plaats bij het ONK in 2022 en een zevende plaats met het vijlvisje op het WK in Cuba.
Hoe was jullie voorbereiding in Nederland?
Onze voorbereidingen in Nederland waren anders dan dat we ons voorgesteld hadden. Een degelijke voorbereiding was onmogelijk na mijn val (van Lia -red.) op het strand bij Bommenede, waarbij ik mijn heup brak. Op het moment dat Marloes besloot de ambulance op te roepen, realiseerden we ons dat onze deelname aan het WK eigenlijk al voorbij was voor die begonnen was. En misschien deed dat nog wel meer pijn dan de val zelf. Er volgde een periode van revalideren en grenzen verleggen met maar één doel: het WK in Cuba. Een week voor de Nederlandse Kampioenschappen lagen we voor het eerst weer in het zoute water. Precies drie weken voor vertrek naar Cuba.
Hoe zagen jullie oefenduiken in Cuba eruit?
In de week voor de wedstrijd maakten we verschillende oefenduiken, waarbij we hoofdzakelijk hebben gekeken naar de mogelijke foto’s die we zouden kunnen maken. Het wrak van een Russisch oorlogsschip van bijna 100 meter lang was een prachtige duik. Het wrak is schitterend begroeid en heeft vele bijzondere details, zoals de geschutstorens en de boeg die vanuit de zandbodem meters omhoogkomt. Maar gaan wij hier ook een groothoek of groothoek met model foto maken? Zoals waarschijnlijk iedereen? Of besluiten we ons geen zorgen te maken om andere duikers op de achtergrond in onze foto en juist deze duik een macrofoto te gaan maken? Gezien de diepte van het wrak (30 meter) is de duiktijd hier beperkt. We mogen geen decompressieduiken maken en moeten met een minimale luchtvoorraad weer aan de oppervlakte terug zijn. We besloten te kiezen voor een groothoek met model bij het afweergeschut, vanwege de mooie kleuren. Omdat dit zich op de bovenkant van het wrak bevindt, biedt het ook iets meer tijd om de foto te maken.
Planning, hoe gaat dat op Cuba?
De weersomstandigheden en het feit dat het nu eenmaal Cuba is maakten het onmogelijk ervan uit te gaan dat alles volgens planning zou verlopen. De week begint met de uitspraak “Go with the flow” en we wachten geduldig op wat komen gaat. Of niet komen gaat. Dat niet komen gaat vooral op voor het vervoer. Geduldig wachten er iedere morgen tientallen fotografen soms wel 2,5 uur op de beloofde bus naar de duikplaats. Als snel wordt er aan “Go with the flow” toegevoegd “and the flow is slow”. Genoeg tijd om met de andere fotografen te kletsen over mooie foto’s, niet te missen duikplaatsen in hun thuisland of favoriete vakantieland en vooral veel ervaringen uit te wisselen en te lachen.
Hoe gaat een wedstrijddag? En hoe zoek je de beste foto uit?
Tijdens de wedstrijddagen mogen er maximaal driehonderd foto’s per dag gemaakt worden. Wissen is niet toegestaan, net als het aan de oppervlakte bewerken van je foto’s in de camera. Het vraagt wat concentratie om je van alle variabelen bewust te zijn, maar bewust je plan uitvoeren is de beste oplossing hiervoor. Als je weet wat er in het reglement staat, dien je daarnaar te handelen en bij enige twijfel, gewoon niets raars doen.
Het uitzoeken van de uiteindelijke selectie is altijd even een dingetje. Ik zie de foto’s soms anders en ben al snel helemaal niet tevreden als het plaatje niet helemaal is zoals ik in mijn hoofd had. Daarom ben ik trots en super happy met een “bubby” die mij tijdens de duiken even op scherp zet en helpt met de keuzes die gemaakt moesten worden.
Hoe kijken jullie terug op het WK?
Voor ons is het WK een waanzinnig avontuur geweest We hebben veel mensen uit de hele wereld ontmoet, prachtige duiken gemaakt en veel gelachen. Vooral dat laatste stond hoog op onze to-do-lijst na de vervelende aanloop naar de wedstrijd.
We willen dan ook alle partijen die het voor of achter de schermen mogelijk hebben gemaakt om dit avontuur te beleven heel hartelijk bedanken!
